W Polsce na WZW C choruje ok. 230 tys. osób. Po 25 latach od wykrycia wirusa HCV naukowcy potrafią wyleczyć wywoływane przez niego wirusowe zapalenie wątroby typu C. Nowe leki mają niemal stuprocentową skuteczność, nie mają skutków ubocznych i działają znacznie szybciej niż dotychczas stosowane kombinacje leków. Nadzieją na walkę z chorobą są terapie z grupy ABT, skuteczne w
Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C) wywoływane jest przez zakażenie wirusem HCV. W większości przypadków choroba ta przez wiele lat rozwija się bezobjawowo lub z takimi objawami nieswoistymi jak np. zmęczenie, osłabienie organizmu czy bóle kostno-stawowe. Najpoważniejszą konsekwencją WZW C jest marskość wątroby. Do 2015 r. leczenie tej choroby polegało jedynie na ograniczenie dotkliwości objawów. Obecnie istnieje leki o niemal 100-procentowej zapalenia wątroby (hepatitis viralis) to grupa chorób potocznie nazywanych "żółtaczkami". Nazwa to oznacza jedynie jeden z objawów choroby, nie całe ich spektrum. W niektórych typach WZW występuje charakterystyczne zażółcenie skóry. Zapalenia wątroby charakteryzują się różnym przebiegiem. Mogą także być wtórnie wywoływane przez wirusy, które pierwotnie nie atakują wątroby (np. wirus grypy, Coxsackie B, wirus cytomegalii czy opryszczki pospolitej).Niektóre typy zapalenia wątroby zdarzają się częściej, niż inne. Do tych częstszych, powodujących w dodatku groźne powikłania, należy WZW zapalenie wątroby typu CZa tę odmianę choroby odpowiada hepatowirus o nazwie hepatitis C virus, w skrócie HCV. Jest to wirus, którego materiał genetyczny zapisuje się w formie ssRNA. Pochodzi z rodziny Flaviviridae, zawierającej ponad 100 gatunków wirusów. HCV wywołuje zjawisko nosicielstwa. Zidentyfikowano go stosunkowo późno, dopiero w roku 1989. Istnieje 7 głównych genotypów wirusa HCV. Genotyp 1 występuje najczęściej zarówno w Europie, Ameryce Północnej jak i zapalenia wątroby typu C występuje jedynie u ludzi i szympansów. Wywoływana przez niego choroba jest bardzo niebezpieczna ze względu na długi okres utajenia (fazę przewlekłą). Pacjenci często całymi latami nie zdają sobie sprawy z tego, że są chorzy, a w ich organizmie toczą się wyniszczające procesy. W tym czasie są także nosicielami, mogą więc zarazić innych. Czas, który mija od wniknięcia wirusa do organizmu do momentu manifestacji poważnych objawów, wynosi od 5 do 35 lat. Objawy choroby znacznie obniżają jakość życia. Ponadto WZW C często współistnieje z chorobami wątroby o podłożu autoimmunologicznym, co dodatkowo pogarsza to wirus wywołujący zapalenie wątroby typu C (WZW C)Epidemiologia WZW CWirusowe zapalenie wątroby typu C jest problemem nie tylko europejskim. Najczęściej występuje w Afryce (nawet od 5 do 10% populacji), Azji Środkowej i Wschodniej, a także w Europie Wschodniej, gdzie zarażone wirusem jest około 2% populacji. Według szacunków WHO na całym świecie żyje obecnie 130–150 milionów osób z tą chorobą. Około 2,8% światowej populacji posiada we krwi przeciwciała anty-HCV, co oznacza, że zarażonych może być nawet ponad 185 milionów. Rocznie z powodu powikłań wirusowego zapalenia wątroby typu C umiera około 500 000 osób. Liczba zgonów spowodowanych HCV w krajach rozwiniętych przekracza dziś liczbę zgonów spowodowanych HIV. Według danych z 2018 r. liczba zachorowań na WZW typu C w Polsce wynosiła 3 441. Przeciwciała anty-HCV występują u około 1,9% populacji polskiej, co oznacza około 732 000 osób potencjalnie zakażonych. U 231 000 zakażenie jest aktywne, co oznacza, że wirus niszczy już wątrobę. Spośród tych osób ponad 80% nie jest tego świadomei nie podejmuje żadnego leczenia. Te osoby stanowią też rezerwuar wirusa – mogą przenosić go na innych. Choroba nie jest zależna od wieku, jednak w Polsce najwięcej zakażeń odnotowuje się w grupie wiekowej 50–59 lat. Mężczyźni chorują częściej niż kobiety, co może być skutkiem skłonności do podejmowania ryzykownych zachowań (przygodne kontakty seksualne, przyjmowanie narkotyków). Wirus HCV i wirusowe zapalenie wątroby typu C jest dziś najczęstszą przyczyną powikłań prowadzących do konieczności przeszczepu wątroby. Brak dostatecznej edukacji oraz profilaktyki ciągnie za sobą ogromne koszty leczenia oraz ekonomiczne – WZW typu C sprawia, że chorzy często stają się trwale niezdolni do pracy, a ich leczenie jest bardzo kosztowne. Wirus HCV groźniejszy niż HIV! Sprawdź, kto powinien się zba... Żółtaczka typu C – jak można się zarazić?Wirusem HCV można zarazić się w wyniku kontaktu z krwią nosiciela np. przez niezdezynfekowane i niesterylne narzędzia medyczne. Jedynie nieznaczną liczbę zakażeń stanowią zakażenia przez kontakt z produktami krwiopochodnymi. Nie można zarazić się drogą kropelkową, przez kontakt skóry ze skórą, pocałunki, korzystanie z tej samej toalety czy łazienki, jedzenie żywności przygotowanej przez osobę z WZW typu C, a także pływanie w tym samym zbiorniku krajach rozwiniętych najczęstsza przyczyną zakażeń jest przyjmowanie narkotyków dożylnie. W krajach rozwijających się są to zabiegi medyczne wykonywane niezgodnie ze standardami higienicznymi. W Polsce wciąż przeważają liczebnie zakażenia okołomedyczne. Wiele osób w średnim wieku, które zgłaszają się do lekarza z objawami wątrobowymi i są diagnozowane pozytywnie pod kątem WZW C, była hospitalizowana przed rokiem 1990, gdy standardy opieki medycznej i higieny były znacznie niższe, niż dziś. Z kolei osoby młode częściej zarażają się podczas przyjmowania narkotyków lub wykonywania drobnych zabiegów z naruszeniem ciągłości tkanki (zastrzyki, pobieranie krwi, tatuowanie, piercing).Wśród przyczyn zarażenia wirusem HCV podaje się :Dożylne zażywanie narkotykówRyzyko zakażenia wśród osób przyjmujących narkotyki rośnie, gdy substancja jest wstrzykiwana niesterylną igłą lub strzykawką, używaną wcześniej przez nosiciela lub mającą kontakt z jego krwią. Na świecie dożylne przyjmowanie narkotyków stanowi główny czynnik ryzyka, a zarazem główną przyczynę zakażeń HCV. Badanie przeprowadzone w 77 krajach wykazało, że aż w 25 z nich wskaźnik nosicielstwa wirusa HCV wśród osób przyjmujących narkotyki wynosi 60–80%. Bardzo często zakażenia z "nieznanych przyczyn" również przypisuje się zjawisku IDU (intravenous drug use – dożylne zażywanie narkotyków).Zabiegi medyczneTo drugi w kolejności powód zakażeń na świecie, a także główny w Polsce. Wirusem HCV można zarazić się podczas wykonywania zabiegów, przy których nie zachowano dostatecznej ostrożności i standardów higienicznych. Są to między innymi iniekcje, zabiegi stomatologiczne, dializy, pobieranie i transfuzja krwi, operacje chirurgiczne. Zakażenia w szpitalach i gabinetach, podczas wykonywania drobnych procedur medycznych, mogą odpowiadać nawet za 80% zakażeń wśród Polaków. Za problem przenoszenia wirusa HCV podczas transfuzji i przeszczepów w wielu krajach odpowiada brak badań przesiewowych dawców, a także zjawisko okienka serologicznego (test wykazuje obecność wirusa dopiero po 11–70 dniach od zakażenia, w tym czasie może fałszywie wskazać wynik negatywny).Zabiegi okołomedyczneDo tej grupy należy zwłaszcza kolczykowanie i tatuowanie bez zachowania zasad higieny. Przebadanie się pod kątem żółtaczki typu C jest szczególnie zalecane osobom, które wykonywały kolczykowanie lub tatuowanie przed rokiem 1985 - procedury i techniki sterylizacji sprzętu były wtedy niewystarczające. Dziś wysokie ryzyko zakażenia wiąże się głównie z tatuażami wykonywanymi w więzieniach, natomiast tatuowanie w sprawdzonych salonach wiąże się z minimalnym ryzykiem pielęgnacyjneNiektóre narzędzia i sprzęty wykorzystywane w salonach fryzjerskich, kosmetycznych czy innych mogą mieć styczność z krwią. Dotyczy to zwłaszcza ostrzy, żyletek, nożyczek, pilników. Dlatego należy zachować ostrożność i nie korzystać z usług osób, które nie dbają o używanie jałowego sprzętu. Do zakażenia może dojść także podczas dzielenia przyborów kosmetycznych (zwłaszcza golarek) z zakażoną osobą formy kontaktów seksualnychNie ma dowodów na to, by wirus HCV przenosił się drogą płciową. Natomiast istnieją formy kontaktów seksualnych wiążące się z ryzykiem naruszenia ciągłości skóry czy śluzówki. Są to szczególnie stosunki analne (ryzyko rośnie więc w grupie mężczyzn uprawiających seks z mężczyznami, co nie musi automatycznie oznaczać mężczyzn homoseksualnych) oraz praktyki sadomasochistyczne. Sperma ani śluz osób zarażonych nie zawierają wirusa. Ciąża i poródRyzyko przeniesienia wirusa na płód w czasie ciąży wynosi około 10%. Istnieje także pewne ryzyko zakażenia okołoporodowego. Kobiety chorujące na zapalenie wątroby typu C nie powinny karmić piersią, jeśli brodawki krwawią lub jeśli wiremia (zawartość wirusa w organizmie) jest bardzo się także zjawisko częstego współwystępowania wirusów HCV i HIV u jednego pacjenta ze względu na podobne drogi zakażenia. U osób będących nosicielami wirusa HIV występuje zwiększone ryzyko rozwinięcia się fazy przewlekłej WZW C – objawyJak już zostało wspomniane, objawy WZW C bardzo długo pozostają całkowicie utajone. W wątrobie toczą się procesy zapalne, a chory nie odczuwa w tym czasie żadnych dolegliwości. Postać przewlekła występuje, gdy wirus utrzymuje się we krwi dłużej niż 6 miesięcy. Do tej grupy należy zdecydowana większość przypadków. U około 15% chorych występuje faza ostra wirusowego zapalenia wątroby typu C. Objawy fazy ostrejFaza ostra, diagnozowana niezwykle rzadko, pojawia się w 3–12 tygodniu od zakażenia. Towarzyszą jej niespecyficzne objawy. Jedynym objawem specyficznym jest obecna w tej fazie (i tylko w niej) żółtaczka, czyli żółtawe zabarwienie powłok skórnych. Oprócz tego chory odczuwa:zmniejszenie apetytu i mdłości, zmęczenie, utratę masy ciała, bóle mięśniowo-stawowe. Faza ostra w 54–86% przypadków przechodzi w fazę przewlekłą - rokowania zależą od wielu czynników, takich jak wiek pacjenta czy przebieg fazy ostrej. U 10–50% ostra faza ustępuje bez leczenia. W niektórych przypadkach po tym okresie wirus HCV zostaje spontanicznie usunięty z organizmu (14–46% przypadków). Sporadycznie faza ostra rozwija się w piorunujące (nadostre) wirusowe zapalenie wątroby, z ciężkim przebiegiem i wysoką fazy przewlekłejPrzewlekłe zapalenie wątroby typu C rozwija się długo, często jest też wykrywane przypadkiem. W tym okresie w wątrobie dochodzi do włóknienia i powolnego uszkodzenia jej funkcji. Niestety, najczęściej obecność wirusa wykrywa się już w fazie, w której leczenie jest niezwykle trudne, a szkody poczynione w organizmie przez chorobę ogromne. U 10–15% chorych w czasie 20 lat od zakażenia rozwija się marskość wątroby, a następnie dekompensacja marskości, prowadząca do takich objawów, jak:nadciśnienie wrotne, wodobrzusze, żylaki przełyku i żołądka, zespół wątrobowo-nerkowy, gastropatia wtórna, zaburzenia układu krzepnięcia krwi. Zdekompensowana marskość wątroby stanowi najczęstszą bezpośrednią przyczynę zgonu pacjentów, a prawdopodobieństwo przeżycia 5 lat od jej zdiagnozowania wynosi jedynie 50%. Groźne powikłanie to także rak wątrobokomórkowy, dotykający rocznie od 1 do 4% chorych. Zakażenie HCV zwiększa ryzyko zachorowania na ten nowotwór aż siedemnastokrotnie. Jest to rak o bardzo złych rokowaniach, większość przypadków kończy się zgonem pacjenta w ciągu kilku lat od postawienia pozawątroboweU niektórych pacjentów chorych na WZW C występują także objawy pozawątrobowe, takie jak krioglobulinemia, obniżenie poziomu płytek krwi, choroby skóry, cukrzyca, chłoniaki nieziarnicze, autoimmunologiczne zapalenie tarczycy oraz choroba autoimmunologiczna pod nazwą zespół Sjögrena, powodująca uszkodzenie ślinianek i kanalików łzowych. Objawy niedotyczące bezpośrednio wątroby notuje się zaledwie u 1–2% WZW typu CProcedura diagnostyczna żółtaczki typu C opiera się na badaniu krwi pod kątem obecności przeciwciał anty-HCV. Powinno się przeprowadzać trzykrotne oznaczenia, by diagnosta miał pewność, że pacjent jest (lub był, co oznacza konieczność przebadania osób, które miały kontakt z jego krwią) nosicielem wirusa. Przeciwciała utrzymują się we krwi jeszcze jakiś czas po wyleczeniu lub spontanicznej eliminacji wirusa. Jeśli obecność przeciwciał zostanie stwierdzona w co najmniej jednym z powtórzonych pomiarów, należy wykonać badanie HCV-RNA - na obecność materiału genetycznego wirusa. Wykrycie wirusowego RNA potwierdza aktywne osób chorujących niekiedy wykonuje się biopsję wątroby, by ocenić poziom jej uszkodzenia przez C – leczenieDo niedawna leczenie wirusowego zapalenia wątroby typu C polegało wyłącznie na próbie zatrzymania rozwoju choroby i ograniczenia dotkliwości objawów jej towarzyszących. Sytuacja pacjentów chorych na WZW C zmieniła się diametralnie w 2015 r. Wówczas na rynek wprowadzono leki, które charakteryzują się niemal 100 proc. skutecznością. Za sprawą tych leków WZW C stało się jedyną wyleczalną przewlekłą chorobą zakaźną. Warto przy tym wskazać, że leki te są bardzo drogie, ale w pełni refundowane przez NFZ w ramach programu „Leczenie przewlekłego WZW typu C terapią bezinterferonową”. Czas trwania leczenia uzależniony jest bezpośrednio od posiadanego genotypu (indywidualnego zespołu genów). Zwykle jest to od 12. do 24. czerwca 2015 r. Ministerstwo Zdrowia wprowadziło w życie nowy program leczenia WZW C. Obejmuje ono podawanie dwóch leków:Viekirax (zawiera on trzy substancje przeciwwirusowe ombitasvir, parytaprevir, rytonavir), Exviera (zawiera on dasabuvir). Przed wprowadzeniem na rynek nowych i skutecznych leków przeciw WZW typu C stosowano nieswoistą terapię dwulekową – interferonem i rybawiryną. Niestety tego typu leczenie obarczone było wysokim ryzykiem wystąpienia skutków ubocznych w postaci depresji i skłonności i szczepienie na WZW typu CW Polsce badaniom pod kątem nosicielstwa HCV poddaje się jedynie dawców krwi oraz narządów, a także osoby dializowane. Wiele osób nie wie, że jest to choroba zakaźna. Powstają kolejne inicjatywy mające na celu zwiększanie świadomości dotyczącej wirusowego zapalenia wątroby typu C, a także ograniczanie jest rozprzestrzeniania, jednak inicjatyw tych wciąż brakuje. Niestety, do dziś nie opracowano bezpośrednich metod zapobiegania - nie istnieje szczepionka WZW C. Wykrycie choroby we wczesnym stadium znacząco zwiększa szanse jej wyleczenia lub hamowania rozwoju również na temat:Dieta wątrobowa – co jeść, a czego unikać przy chorej wątrobie?Oczyszczanie wątroby – mit czy fakt?Wirusowe zapalenie wątroby typu A - jak przebiega ta chorobaWZW B – przyczyny, objawy, diagnostyka i leczenieRozmowa z kierownikiem Zakładu Radiologii Zabiegowej o jednej z metod leczenia nowotworów wątrobyPolecane ofertyMateriały promocyjne partnera
W Polsce, zgodnie z meldunkami o zachorowaniach na choroby zakaźne, zakażeniach i zatruciach w Polsce udostępnianymi przez NIZP-PZH, w latach 2009-2012 odnotowywano ok. 2000 zachorowań na WZW C rocznie, natomiast w latach 2013 do 2018, co roku rozpoznawano między 3000 a 4000 zachorowań na WZW C. W 2017 r. zgłoszono 4 010 przypadków WZW
data publikacji: 11:24, data aktualizacji: 17:12 ten tekst przeczytasz w 4 minuty Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B) nie jest w Polsce leczone zgodnie ze światowymi standardami, co bardziej naraża pacjentów na marskość i niewydolność wątroby oraz raka wątrobowokomórkowego - alarmują specjaliści ds. chorób zakaźnych. Shutterstock Potrzebujesz porady? Umów e-wizytę 459 lekarzy teraz online Obecnie, zamiast nowoczesnego leku, polscy pacjenci z WZW B otrzymują starszy, tańszy lek, który znacznie zmniejsza szansę na powodzenie terapii, nawet jeśli później zastosuje się nowoczesne leki - ocenił prof. Krzysztof Simon z Katedry i Kliniki Chorób Zakaźnych, Chorób Wątroby i Nabytych Niedoborów Odpornościowych we Wrocławiu. Zdaniem specjalisty, takie podejście nie jest opłacalne dla państwa, gdyż leczenie poważnych powikłań WZW B kosztuje znacznie więcej niż optymalna terapia we wcześniejszym stadium choroby. W zaawansowanych stadiach niewydolności lub raka wątroby ratunkiem dla pacjenta jest tylko przeszczep. Jak poinformował rzecznik Ministerstwa Zdrowia Piotr Olechno, w resorcie trwają prace nad zmianą programu terapeutycznego obejmującego leczenie wirusowego zapalenia wątroby typu B. Jednak ze względu na wczesny etap prac, nie wiadomo, jaki będzie jego ostateczny kształt, zakres oraz warunki realizacji - zastrzegł rzecznik. W poniedziałek 21 czerwca Rada Konsultacyjna Agencji Oceny Technologii Medycznych (AOTM) ma obradować nad przygotowaniem stanowisko odnośnie zmian w programach terapeutycznych dotyczących leczenia pacjentów z WZW B. Wirus zapalenia wątroby typu B (w skrócie HBV - hepatitis B virus) jest 100 razy bardziej zakaźny niż wirus HIV. Do zakażenia nim może dojść nawet przy niewielkim kontakcie z krwią zakażonych osób, a także przez kontakt z płynami ustrojowymi, jak nasienie czy ślina, oraz ze skażonymi przedmiotami naruszającymi ciągłość skóry. Chodzi nie tylko o sprzęt medyczny, jak niewyjałowione igły i strzykawki, ale też przedmioty codziennego użytku należące do zakażonego (szczoteczka do zębów, żyletka), narzędzia używane przy wykonywaniu tatuażu, etc. Wirus przenosi się również z ciężarnej matki na dziecko. HBV infekuje przede wszystkim komórki wątroby (hepatocyty) prowadząc do ostrego WZW B. U pewnego odsetka zakażonych nim osób infekcja przechodzi w postać przewlekłą, która długo rozwija się bezobjawowo, ale ostatecznie - u ok. 20 proc. zakażonych przewlekle - prowadzi do groźnych następstw, jak marskość i niewydolność wątroby czy rak wątrobowokomórkowy. Najczęściej ujawniają się one po 20-30 latach, ale u niektórych pacjentów znacznie wcześniej. Według Simona, w Polsce częstość zakażeń wirusem HBV ocenia się na niską, co jest przede wszystkim efektem wprowadzonego w pierwszej połowie lat 90. obowiązku szczepień przeciw WZW B wszystkich noworodków oraz pracowników służby zdrowia, wojska, policji i straży pożarnej. Jednak z powodu licznych infekcji HBV w przeszłości, liczbę Polaków zakażonych nim przewlekle ocenia się obecnie na 1-1,5 proc., czyli 300-600 tys. Wiele osób z tej grupy nie jest świadoma zakażenia i nie znajduje się pod specjalistyczną opieką lekarską. Poza tym ok. 5 mln przebyło zakażenie HBV w przeszłości i potencjalnie może u nich dojść do reaktywacji zakażenia - powiedział Simon. Specjalista zaznaczył zarazem, że nie każda osoba przewlekle zakażona HBV wymaga leczenia. Decyzję o terapii podejmuje lekarz specjalista, po uwzględnieniu wielu czynników. Celem leczenia jest spowolnienie progresji choroby poprzez zahamowanie powielania się wirusa. Zgodnie z rekomendacjami polskich i międzynarodowych ekspertów, aby to osiągnąć powinno się w pierwszym rzędzie stosować jeden z trzech leków: albo pegylowany interferon alfa2a podawany w iniekcjach, albo jeden z dwóch nowoczesnych leków przeciwwirusowych podawanych doustnie, tj. entekawir lub tenofowir - powiedział przewodniczący Polskiej Grupy Ekspertów HBV prof. Jacek Juszczyk. Doustne leki są bardzo dobrze tolerowane i dlatego można je stosować u pacjentów, u których przeciwwskazana jest terapia interferonem. W większości przypadków trzeba je jednak przyjmować długotrwale. Jak zaznaczył Juszczyk, obecnie wszystkie trzy leki są zarejestrowane w Polsce, ale w pierwszej linii terapii Narodowy Fundusz Zdrowia refunduje tylko interferon. Tenofowir jeszcze nie przeszedł oceny przez polskie instytucje kontrolne (tj. AOTM), choć zrobiono to dawno w innych krajach Europy oraz w USA. Z kolei, entekawir - mimo pozytywnej rekomendacji AOTM - nie jest dostępny jako preparat w pierwszej linii leczenia WZW B. W Polsce pacjenci otrzymują najpierw starszy lek lamiwudynę, która po roku u 30 proc. z nich powoduje pojawienie się mutantów wirusa opornych na terapię - podkreślił specjalista. A ponieważ wtórna oporność dotyczy często również nowych leków, szansa na powodzenie terapii znacznie spada. Może też dochodzić do zupełnie nowych zakażeń HBV opornych na lamiwudynę. Zdaniem Simona, takie podejście może być tragiczne w skutkach dla pacjentów, gdyż naraża ich bardziej na marskość i niewydolność wątroby oraz raka wątrobowokomórkowego. Jest to niezgodne z zaleceniami ekspertów polskich i międzynarodowych, jak również ze stanowiskiem Parlamentu Europejskiego, który w odpowiedniej rezolucji zobowiązuje kraje członkowskie Unii Europejskiej do wyrównania metod terapii WZW B, zgodnie z najnowszymi standardami - zaznaczył Juszczyk. 20 maja Europejska Agencja Leków (EMEA) zamieściła na swojej stronie rekomendacje na temat znacznego ograniczenia stosowania lamiwudyny u pacjentów z przewlekłym WZW B, ze względu na ryzyko generowania mutantów wirusa. zdrowie Zapalenie wątroby - objawy i leczenie WZW typu A i B. Jakie są znaki ostrzegawcze? Zapalenie wątroby to stan zapalny, który najczęściej wywołuje obecność wirusów, alkohol czy nieprawidłowa dieta. Wyodrębniamy ostre i przewlekłe zapalenia... Kazimierz Janicki Plan: do 2030 r. całkowicie wyeliminować WZW typu C. W Polsce 120 tys. osób nie ma pojęcia, że choruje Do zakażenia wirusem HCV może dojść w bardzo wielu miejscach: u stomatologa, kosmetyczki, podczas wykonywania tatuażu, wirus przenosi się przez kontakt z zakażoną... Karolina Świdrak Wirusowe zapalenie wątroby - objawy, profilaktyka, czynniki ryzyka. WZW a nowotwory Wirusowe zapalenie wątroby to choroba narządu wywołana przez wirusy hepatotropowe i niehepatotropowe. WZW jest martwicą wątroby, która najczęściej jest... WZW typu C nadal zbiera żniwo Nie bez powodu nazywane jest cichym zabójcą. Działa podstępnie i w ukryciu, a jego objawy pojawiają się dopiero po kilkunastu latach od zakażenia. Tydzień... WZW A i WZW B - to musisz wiedzieć Te zakażenia dotykają miliony osób na całym świecie każdego roku. Wiele osób nie wie, jak łatwo można zarazić się tymi wirusami. Sprawdź, co trzeba wiedzieć o WZW... HBsAg – wykrywa zakażenie WZW typu B Obecnie powszechnie stosowanym badaniem, służącym wykryciu we wczesnej fazie zakażenia wirusem HBV, jest test antygenów powierzchniowych tego wirusa, czyli np.... Szczepienia na żółtaczkę - przeciw WZW typu A, żółtaczce typu C, skutki uboczne W Polsce obowiązkowe są szczepienia przeciwko żółtaczce, zwane potocznie jako szczepienia przeciwko WZW, czyli wirusowemu zapaleniu wątroby. Choć nie wszyscy o... Szczepienie przeciw WZW B - kiedy należy się zaszczepić? Szczepionka na wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B) jest standardową i obowiązkową szczepionką zalecaną wszystkim noworodkom i dzieciom do 18 roku życia.... Marlena Kostyńska Powrót krztuśca, kiły i różyczki Czy na groźne choroby zakaźne choruje coraz więcej z nas czy coraz mniej? Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-Państwowy Zakład Higieny (NIZP-PZH) ma już... Iwona Dudzik | Onet. Aż 80 proc. zakażonych HCV nawet o tym nie wie. Zrób badania i nie daj się chorobie Mimo że w Polsce 200 tys. osób wymaga leczenia zakażenia wirusem HCV, to leczonych jest zaledwie 40 tys. Pozostali zakażeni nie wiedzą, że żyją z wirusem, który... asPrzedmowa MIROS£AW J. WYSOCKI .. 7 1. Najlepsze praktyki i kluczowe wnioski z realizacji1. Kryteria kwalifikacji Do programu kwalifikowani są świadczeniobiorcy w wieku powyżej 3 roku życia, chorzy na przewlekłe wirusowe zapalenie wątroby typu C i spełniający poniższe kryteria: 1) obecność wiremii HCV RNA w surowicy krwi lub w tkance wątrobowej; 2) obecność przeciwciał anty-HCV; 3) zmiany zapalne i włóknienie w obrazie histopatologicznym wątroby określone z wykorzystaniem elastografii wątroby wykonanej techniką umożliwiającą pomiar ilościowy w kPa lub określone z wykorzystaniem biopsji wątroby. W przypadku podejrzenia współistnienia chorób wątroby o innej etiologii, niezgodności wyniku badania nieinwazyjnego ze stanem klinicznym chorego lub rozbieżności pomiędzy wynikami różnych badań nieinwazyjnych zalecane jest wykonanie biopsji wątroby (o ile nie jest ona przeciwskazana), której wynik ma wówczas znaczenie rozstrzygające. Do programu są kwalifikowani świadczeniobiorcy powyżej 3 roku życia z pozawątrobową manifestacją zakażenia HCV, niezależnie od zaawansowania choroby w obrazie histopatologicznym wątroby. 2. U świadczeniobiorców w wieku od 3 do 5 roku życia stosuje się wyłącznie interferon pegylowany alfa-2b albo interferon rekombinowany alfa-2b. U świadczeniobiorców powyżej 5 roku życia stosuje się interferon pegylowany alfa-2a albo interferon pegylowany alfa-2b albo interferon rekombinowany alfa-2b. 3. Interferony pegylowane alfa w ramach programu mogą być stosowane: 1) w monoterapii: a) u świadczeniobiorców dializowanych, b) u świadczeniobiorców przed i po przeszczepach narządowych, c) u świadczeniobiorców z przeciwwskazaniami do stosowania lub nadwrażliwością na rybawirynę; 2) w leczeniu skojarzonym z rybawiryną u świadczeniobiorców: a) nieleczonych uprzednio interferonami, b) z nawrotem zakażenia, c) u których terapia interferonem rekombinowanym alfa lub interferonem rekombinowanym alfa i rybawiryną okazała się nieskuteczna, d) przed i po przeszczepach narządowych, e) u których terapia interferonem pegylowanym innego typu okazała się nieskuteczna jedynie w przypadku obserwowanej progresji choroby; 3) w leczeniu skojarzonym z rybawiryną i symeprewirem u świadczeniobiorców powyżej 18 roku życia z genotypem 1 lub 4 z wyłączeniem pacjentów zakażonych genotypem 1a u których stwierdza się mutację Q80K a) wcześniej nieleczonych albo b) uprzednio leczonych nieskutecznie interferonem pegylowanym i rybawiryną, u których leczenie było przerwane po 12 tygodniach z powodu braku odpowiedzi wirusologicznej albo c) z brakiem odpowiedzi na wcześniejsze leczenie interferonem pegylowanym alfa z rybawiryną, przy czym stężenie HCV RNA przez cały okres terapii nie uległo obniżeniu o więcej niż 2 logarytmy dziesiętne (100-krotnie), albo d) z nawrotem zakażenia po terapii interferonem pegylowanym alfa z rybawiryną zakończonej uzyskaniem negatywnego wyniku HCV RNA (HCV RNA niewykrywalne w chwili zakończenia terapii, lecz wykrywalne w okresie obserwacji po leczeniu), albo e) z częściową odpowiedzią na wcześniejsze leczenie interferonem pegylowanym alfa z rybawiryną (stężenie HCV RNA w trakcie terapii uległo obniżeniu o więcej niż 2 logarytmy dziesiętne (100-krotnie), ale przez cały czas było wykrywalne); 4) w leczeniu skojarzonym z rybawiryną i sofosbuwirem w schematach wskazanych w Charakterystyce Produktu Leczniczego dla sofosbuwiru. 4. Szczegółowe kryteria kwalifikacji do leczenia interferonami pegylowanymi alfa: 1) przewlekłe zapalenie wątroby lub wyrównana marskość wątroby; 2) pozawątrobowa manifestacja zakażenia HCV, niezależnie od zaawansowania choroby w obrazie histopatologicznym. 5. Interferony rekombinowane alfa w ramach programu mogą być stosowane: 1) w monoterapii: a) u świadczeniobiorców dializowanych, b) u świadczeniobiorców przed lub po przeszczepach narządowych, c) u świadczeniobiorców z przeciwwskazaniami do stosowania lub nadwrażliwością na rybawirynę; 2) w leczeniu skojarzonym z rybawiryną. U świadczeniobiorców od 3 do 18 roku życia stosuje się interferon rekombinowany alfa-2b, po spełnieniu przez nich łącznie następujących warunków: a) brak wcześniejszego leczenia, b) brak cech dekompensacji czynności wątroby, c) stwierdzenie obecności HCV-RNA w surowicy, d) stwierdzenie obecności przeciwciał anty-HCV w surowicy. 6. Szczegółowe kryteria kwalifikacji do leczenia interferonami rekombinowanymi alfa: 1) przeciwwskazania do stosowania interferonu pegylowanego; 2) nietolerancja lub działania niepożądane po stosowaniu interferonu pegylowanego; 3) przeciwwskazania do zastosowania interferonu pegylowanego alfa-2b u świadczeniobiorców poniżej 18 roku życia. Interferon rekombinowany alfa w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby typu C u dorosłych jest stosowany tylko w przypadku niemożności zastosowania interferonu pegylowanego alfa. 7. Rybawiryna w ramach programu może być ponadto stosowana w skojarzeniu z sofosbuwirem lub sofosbuwirem+ledipaswirem w schematach zgodnych z Charakterystyką Produktu Leczniczego odpowiednio dla sofosbuwiru lub sofosbuwiru+ledipaswiru. 8. Kryteria uniemożliwiające kwalifikację do programu: 1) nadwrażliwość na substancję czynną lub substancję pomocniczą; 2) niestwierdzenie HCV RNA w surowicy lub w tkance wątrobowej przy obecności przeciwciał anty-HCV; 3) niewyrównana marskość wątroby; 4) ciężka współistniejąca choroba serca, w tym niewydolność krążenia, niestabilna choroba wieńcowa; 5) niewyrównana cukrzyca insulinozależna; 6) choroby o podłożu autoimmunologicznym z wyłączeniem autoimmunologicznego zapalenia wątroby typu II (anty-LKM-1); 7) niewyrównana nadczynność tarczycy; 8) retinopatia (po konsultacji okulistycznej); 9) padaczka (po konsultacji neurologicznej); 10) czynne uzależnienie od alkoholu lub środków odurzających; 11) ciąża lub karmienie piersią; 12) czynna psychoza, depresja (po konsultacji psychiatrycznej); 13) choroba nowotworowa czynna lub z dużym ryzykiem wznowy (po konsultacji onkologicznej, hematoonkologicznej lub hematologicznej); 14) inne przeciwwskazania do stosowania poszczególnych rodzajów interferonu, rybawiryny albo symeprewiru określone w odpowiednich charakterystykach produktów leczniczych. 9. Kryteria wyłączenia z programu: 1) ujawnienie okoliczności określonych w ust. 8 w trakcie leczenia; 2) działania niepożądane stosowanych w programie leków uzasadniające przerwanie leczenia: a) w opinii lekarza prowadzącego terapię lub b) zgodnie z charakterystykami odpowiednich produktów leczniczych; 3) brak skuteczności leczenia zgodnie z zasadami określonymi dla poszczególnych leków stosowanych w programie. 1. Rybawiryna Dawkowanie rybawiryny w terapii skojarzonej z interferonem pegylowanym alfa-2a: 1) genotyp 1 lub 4: a) 1000 mg/dobę dla świadczeniobiorców o masie ciała poniżej 75 kg, b) 1200 mg/dobę dla świadczeniobiorców o masie ciała równej lub powyżej 75 kg; 2) genotyp 2 lub 3 - 800 mg/dobę. 3) u świadczeniobiorców w wieku 5-17 lat 15 mg/kg masy ciała/dzień w dwóch dawkach podzielonych. Dawkowanie rybawiryny w terapii skojarzonej z interferonem pegylowanym alfa-2b - zgodnie z wytycznymi zawartymi w Charakterystyce Produktu Leczniczego dla interferonu pegylowanego alfa-2b; Dawkowanie rybawiryny w terapii skojarzonej z interferonem rekombinowanym alfa-2a lub interferonem rekombinowanym alfa-2b: 1) 1000 mg na dobę w 2 dawkach podzielonych dla świadczeniobiorców dorosłych o masie ciała poniżej 75 kg; 2) 1200 mg na dobę w 2 dawkach podzielonych dla świadczeniobiorców dorosłych o masie ciała równej lub powyżej 75 kg; 3) 15 mg/kg masy ciała / dobę dla świadczeniobiorców od 3 do 18 roku życia. Dawkowanie rybawiryny w terapii skojarzonej z sofosbuwirem lub sofosbuwirem+ledipaswirem - zgodnie z wytycznymi zawartymi w Charakterystyce Produktu Leczniczego odpowiednio sofosbuwiru lub sofosbuwiru+ledipaswiru. 2. Interferon pegylowany alfa-2a Dawkowanie interferonu pegylowanego alfa-2a w terapii skojarzonej z rybawiryną lub w monoterapii: 1) 180 μg; 2) 135 μg - u świadczeniobiorców ze schyłkową niewydolnością nerek oraz u świadczeniobiorców wymagających zgodnie z wytycznymi zawartymi w Charakterystyce Produktu Leczniczego częściowej redukacji dawki; 3) 90 μg – u świadczeniobiorców wymagających zgodnie z wytycznymi zawartymi w Charakterystyce Produktu Leczniczego częściowej redukcji dawki; 4) w przypadku wystąpienia działań niepożądanych możliwa jest redukcja dawki (interferonu lub rybawiryny) albo przerwanie leczenia zgodnie z wytycznymi zawartymi w Charakterystyce Produktu Leczniczego. 5) u świadczeniobiorców w wieku 5-17 lat stosuje się interferon pegylowany alfa-2a w ampułkostrzykawkach, w skojarzeniu z rybawiryną, w dawkach tygodniowych zależnych od powierzchni ciała obliczonej wg wzoru Mostellera: a) 0,71-0,74 m2 - 65µg b) 0,75-1,08 m2 - 90 µg c) 1,09-1,51 m2 - 135 µg d) >1,51 m2 - 180 µg Czas terapii dla leczenia skojarzonego: 1) genotyp 1 lub 4: a) 48 tygodni, gdy po 12 tygodniach stwierdzono brak wiremii HCV RNA, b) dopuszczalne jest leczenie przez 24 tygodnie, gdy stwierdzono: - niskie wyjściowe miano wirusa (≤800 000 oraz - brak wiremii HCV RNA w 4 tygodniu leczenia oraz - brak wiremii HCV RNA w 24 tygodniu leczenia, c) 72 tygodnie, gdy po 12 tygodniach leczenia wiremia HCV RNA obniża się o co najmniej 2 log10 i zanika po 24 tygodniach leczenia; 2) genotyp 2 lub 3 - 24 tygodnie; 3) niezależnie od genotypu, przy współistniejącym zakażeniu HIV i HCV - 48 tygodni; 4) niezależnie od genotypu, przy współistniejącym zakażeniu HBV i HCV - 48 tygodni. Leczenie należy przerwać u świadczeniobiorców z włóknieniem wątroby do 2 stopnia włącznie w skali Scheuer'a lub odpowiadającemu temu stopniowi włóknieniu wątroby w innej skali, zakażonych genotypem 1 lub 4, u których: a) po 12 tygodniach terapii nie stwierdza się spadku wiremii o minimum 2 log10 względem wartości wyjściowej albo b) po 24 tygodniach terapii wiremia HCV RNA jest nadal wykrywalna, mimo że po 12 tygodniach zmniejszyła się o ponad 2 log10 względem wartości wyjściowej. U świadczeniobiorców z włóknieniem wątroby powyżej 2 stopnia w skali Scheuer'a lub odpowiadającemu temu stopniowi włóknieniu wątroby w innej skali lub manifestacją pozawątrobową zakażenia HCV terapię kontynuuje się do 48 tygodni. 3. Interferon pegylowany alfa-2b Dawkowanie interferonu pegylowanego alfa-2b w terapii skojarzonej z rybawiryną: 1) 1,5 μg/kg masy ciała / tydzień - świadczeniobiorcy powyżej 18 roku życia; 2) 60 μg/m2 powierzchni ciała / tydzień - świadczeniobiorcy w wieku od 3 do 18 roku życia; 3) w leczeniu skojarzonym świadczeniobiorcom o różnej masie ciała można podać zalecaną dawkę interferonu pegylowanego alfa-2b określoną w pkt 1, stosując wstrzykiwacze lub fiolki o różnej mocy w połączeniu z rybawiryną w odpowiedniej dawce zgodnie z wytycznymi zawartymi w Charakterystyce Produktu Leczniczego dla interferonu pegylowanego alfa-2b; 4) w przypadku wystąpienia działań niepożądanych możliwa jest redukcja dawki (interferonu lub rybawiryny) albo przerwanie leczenia zgodnie z wytycznymi zawartymi w Charakterystyce Produktu Leczniczego. Dawkowanie interferonu pegylowanego alfa-2b w monoterapii: 1) 0,5 μg/kg masy ciała / tydzień lub 2) 1,0 μg/kg masy ciała / tydzień. Szczegóły dotyczące dawkowania w tym przypadku określone są w Charakterystyce Produktu Leczniczego. Czas terapii dla leczenia skojarzonego: 1) genotyp 1 lub 4: a) 48 tygodni, gdy po 12 tygodniach stwierdzono brak wiremii HCV RNA, b) dopuszczalne jest leczenie przez 24 tygodnie, gdy stwierdzono: - niskie wyjściowe miano wirusa (< 600 000 oraz - brak wiremii HCV RNA w 4 tygodniu leczenia oraz - brak wiremii HCV RNA w 24 tygodniu leczenia, c) 72 tygodnie, gdy po 12 tygodniach leczenia wiremia HCV RNA obniża się o co najmniej 2 log10 i zanika po 24 tygodniach leczenia; 2) genotyp 2 lub 3 - 24 tygodnie; 3) niezależnie od genotypu, przy współistniejącym zakażeniu HIV i HCV - 48 tygodni. Leczenie należy przerwać u świadczeniobiorców z włóknieniem wątroby do 2 stopnia włącznie w skali Scheuer'a lub odpowiadającemu temu stopniowi włóknieniu wątroby w innej skali, zakażonych genotypem 1 lub 4, u których: a) po 12 tygodniach terapii nie stwierdza się spadku wiremii o minimum 2 log10 względem wartości wyjściowej albo b) po 24 tygodniach terapii wiremia HCV RNA jest nadal wykrywalna, mimo że po 12 tygodniach zmniejszyła się o ponad 2 log10 względem wartości wyjściowej. U świadczeniobiorców z włóknieniem wątroby powyżej 2 punktów w skali Scheuer'a lub odpowiadającemu temu stopniowi włóknieniu wątroby w innej skali lub manifestacją pozawątrobową zakażenia HCV terapię kontynuuje się do 48 tygodni. 4. Interferon rekombinowany alfa-2a oraz interferon rekombinowany alfa-2b Dawkowanie interferonu rekombinowanego alfa-2a oraz interferonu rekombinowanego alfa-2b w terapii skojarzonej z rybawiryną lub w monoterapii: 1) świadczeniobiorcy powyżej 18 roku życia - zgodnie z charakterystykami odpowiednich produktów leczniczych; 2) świadczeniobiorcy od 3 do 18 roku życia (może być stosowany jedynie interferon rekombinowany alfa-2b) - 3 mln powierzchni ciała, 3 razy w tygodniu przez 24 lub 48 tygodni, zgodnie z charakterystyką produktu leczniczego. 5. Symeprewir Symeprewir stosowany jest w dawce 150 mg (1 tabletka 1 x dziennie). U pacjentów z genotypem HCV 1 lub 4, dotychczas nieleczonych lub z nawrotem po leczeniu PEG-interferonem i rybawiryną, schemat terapii polega na stosowaniu trzech leków (symeprewiru, interferonu pegylowanego alfa oraz rybawiryny). U świadczeniobiorców, u których wiremia HCV RNA wynosi <25 IU/ml w tyg. 4 i jest niewykrywalna w tyg. 12, leczenie kontynuowane jest przy pomocy dwóch leków: interferonu pegylowanego alfa oraz rybawiryny przez kolejne 12 tygodni. Całkowity czas trwania leczenia wynosi 24 tygodnie (12 tyg. P/R/SMV + 12 tyg. P/R). U świadczeniodawców z genotypem HCV 1 lub 4, dotychczas nieleczonych lub z nawrotem po leczeniu PEG-interferonem i rybawiryną z marskością wątroby i jednoczesnym współzakażeniem HIV całkowity czas trwania leczenia wynosi 48 tyg. U pacjentów, u których wiremia HCV RNA w tyg. 4 jest równa lub wyższa niż 25 IU/ml lub w tyg, 12 HCV RNA jest wykrywalne, leczenie należy przerwać. U świadczeniobiorców z genotypem HCV 1 lub 4, u których podczas wcześniejszej terapii PEG-interferonem i rybawiryną stwierdzono brak odpowiedzi lub odpowiedź częściową (bez względu na stopień zaawansowania włóknienia oraz współzakażenie HIV), schemat terapii polega na stosowaniu trzech leków (symeprewiru, interferonu pegylowanego alfa oraz rybawiryny) przez 12 tygodni. U świadczeniobiorców, u których wiremia HCV RNA wynosi <25 IU/ml w tyg. 4 i jest niewykrywalna w tyg. 12 oraz 24, leczenie kontynuowane jest przy pomocy dwóch leków: interferonu pegylowanego alfa oraz rybawiryny przez kolejne 24 tygodnie. Całkowity czas trwania leczenia wynosi 48 tygodni (12 tyg. P/R/SMV + 36 tyg. P/R). U pacjentów, u których wiremia HCV RNA w tyg. 4 jest równa lub wyższa niż 25 IU/ml albo w tyg, 12 lub 24 HCV RNA jest wykrywalne, leczenie należy przerwać. W przypadku wystąpienia działań niepożądanych związanych ze stosowanymi lekami możliwa jest redukcja dawki interferonu i rybawiryny według wskazań ujętych w Charakterystykach Produktów Leczniczych. Nie należy stosować redukcji dawek symeprewiru. Symeprewir nie powinien być stosowany w monoterapii. W przypadku konieczności przerwania leczenia pegylowanym interferonem alfa i rybawiryną podawanymi w skojarzeniu z symeprewirem, należy także odstawić symeprewir. 6. Sofosbuwir oraz sofosbuwir+ledipaswir finansowane są w ramach programu „Leczenie przewlekłego wirusowego zapalenia wątroby typu C terapią bezinterferonową (ICD-10 B załącznik do obwieszczenia Ministra Zdrowia. 1. Badania przy kwalifikacji do leczenia interferonami (w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi lekami): 1) oznaczenie HCV RNA metodą ilościową; 2) morfologia krwi; 3) oznaczenie poziomu ALT; 4) proteinogram; 5) czas lub wskaźnik protrombinowy; 6) oznaczenie autoprzeciwciał; 7) oznaczenie poziomu TSH; 8) oznaczenie poziomu fT4 lub fT3; 9) oznaczenie poziomu kwasu moczowego; 10) oznaczenia poziomu mocznika i kreatyniny; 11) oznaczenie poziomu glukozy; 12) oznaczenie przeciwciał anty-HIV; 13) oznaczenie antygenu HBs; 14) USG jamy brzusznej; 15) badanie określające zaawansowanie włóknienia wątroby – elastografia wątroby wykonana techniką umożliwiającą pomiar ilościowy w kPa lub biopsja wątroby (jeśli nie było wykonywane wcześniej); 16) próba ciążowa u kobiet w wieku rozrodczym; 17) oznaczenie genotypu HCV u osób leczonych interferonami pegylowanymi; 18) w przypadku zakażenia genotypem 1a i rozważania terapii z symeprewirem - badanie mutacji Q80K. 2. Monitorowanie leczenia interferonami (w monoterapii lub w skojarzeniu z innymi lekami): 1) świadczeniobiorcy z genotypem 2 lub 3 leczeni interferonem alfa pegylowanym: a) w 1 dniu: - oznaczenie poziomu ALT; - morfologia krwi; - próba ciążowa u kobiet w wieku rozrodczym; b) w 2, 4, 6, 8, 12, 16, 20, 24 tygodniu: - oznaczenie poziomu ALT; - morfologia krwi; c) w 12 tygodniu: - oznaczenie stężenia kreatyniny; - oznaczenie poziomu kwasu moczowego; - oznaczenie poziomu TSH; - oznaczenie poziomu fT4; d) w 24 tygodniu: - oznaczenie poziomu GGT; - oznaczenie poziomu fosfatazy zasadowej; - oznaczenie stężenia kreatyniny; - oznaczenie poziomu kwasu moczowego; - oznaczenie poziomu TSH; - oznaczenie poziomu fT4; - oznaczenie poziomu AFP; - proteinogram; - oznaczenie HCV RNA metodą ilościową lub jakościową; - USG jamy brzusznej; e) w 48 tygodniu - oznaczenie HCV RNA metodą ilościową lub jakościową; 2) świadczeniobiorcy z genotypem 1 lub 4 leczeni interferonem alfa pegylowanym: a) w 1 dniu: - morfologia krwi; - oznaczenie poziomu ALT; - próba ciążowa u kobiet w wieku rozrodczym; b) w 2, 4, 6, 8, 12, 16, 20, 24, 28, 32, 36, 40, 44, 48, 52, 56, 60, 64, 68, 72 tygodniu: - morfologia krwi; - oznaczenie poziomu ALT; c) w 4 tygodniu: - oznaczenie HCV RNA metodą ilościową u świadczeniobiorców z genotypem 1 z wyjściową wiremią poniżej 600 000 IU/ml; d) w 12, 24, 36, 48, 60 tygodniu: - oznaczenie stężenia kreatyniny; - oznaczenie poziomu kwasu moczowego; - oznaczenie poziomu TSH; - oznaczenie poziomu fT4; e) w 12 tygodniu - oznaczenie HCV RNA metodą ilościową; f) w 24 tygodniu: - oznaczenie HCV RNA metodą ilościową lub jakościową; - oznaczenie poziomu AFP; g) na zakończenie leczenia - w 24 albo 48, albo 72 tygodniu: - oznaczenie poziomu GGT; - oznaczenie poziomu fosfatazy zasadowej; - oznaczenie stężenia kreatyniny; - oznaczenie poziomu kwasu moczowego; - oznaczenie poziomu TSH; - oznaczenie poziomu fT4; - oznaczenie poziomu AFP; - proteinogram; - oznaczenie HCV RNA metodą ilościową lub jakościową; - USG jamy brzusznej; h) po 24 tygodniach od zakończenia leczenia - w 48 albo 72, albo 96 tygodniu - oznaczenie HCV RNA metodą ilościową lub jakościową; 3) świadczeniobiorcy leczeni interferonem rekombinowanym alfa: a) w 1 dniu: - morfologia krwi; - oznaczenie poziomu ALT; - próba ciążowa; b) w 2, 4, 6, 8, 12, 16, 20, 24, 28, 32, 36, 40, 44, 48 tygodniu: - morfologia krwi; - oznaczenie poziomu ALT; c) w 12, 24, 36 tygodniu: - oznaczenie stężenia kreatyniny; - oznaczenie poziomu kwasu moczowego; - oznaczenie poziomu TSH; - oznaczenie poziomu fT4; d) na zakończenie leczenia - w 24 albo 48 tygodniu: - oznaczenie poziomu GGT; - oznaczenie poziomu fosfatazy zasadowej; - oznaczenie stężenia kreatyniny; - oznaczenie poziomu kwasu moczowego; - oznaczenie poziomu TSH; - oznaczenie poziomu fT4; - oznaczenie poziomu AFP; - proteinogram; - oznaczenie HCV RNA metodą ilościową lub jakościową; - USG jamy brzusznej; e) po 24 tygodniach od zakończenia leczenia - w 48 albo 72 tygodniu - oznaczenie HCV RNA metodą ilościową lub jakościową. 3. Monitorowanie programu: 1) gromadzenie w dokumentacji medycznej pacjenta danych dotyczących monitorowania leczenia i każdorazowe ich przedstawianie na żądanie kontrolerów Narodowego Funduszu Zdrowia; 2) uzupełnianie danych zawartych w rejestrze (SMPT) dostępnym za pomocą aplikacji internetowej udostępnionej przez OW NFZ, z częstotliwością zgodną z opisem programu oraz na zakończenie leczenia; 3) przekazywanie informacji sprawozdawczo-rozliczeniowych do NFZ: informacje przekazuje się do NFZ w formie papierowej lub w formie elektronicznej, zgodnie z wymaganiami opublikowanymi przez Narodowy Fundusz Zdrowia. HCV – (Hepatitis C Virus) – wirus zapalenia wątroby typu C, często przechodzi w formę przewlekłą, chroniczną. Jedynie u ok. 20-30 % zakażonych dochodzi do samoistnego wyleczenia (samowyleczenia), gdy organizm poradzi sobie z wirusem. Chroniczna forma hepatitis C może powodować po 20-30 latach marskość wątroby , a także Wirus HCV to główna przyczyna rozwoju groźnego wirusowego zapalenia wątroby typu C. To choroba, na którą zapada ponad 700 tysięcy osób w Polsce i nawet 170 milionów na całym świecie. Niestety, stosowane od 1990 roku leczenie WZW C interferonem dawało niewielką szansę na całkowite wyleczenie przewlekle chorych. Jednak nowe badania dają szansę na całkowite pokonanie wirusa HCV. spis treści 1. Przełom w hepatologii 2. Chorzy na WZW C w Polsce 1. Przełom w hepatologii Dotychczasowe leczenie interferonem dawało jedynie od 2 do 7% szans na całkowite wyleczenie chorego na wirusowe zapalenie wątroby typu C. Najnowsze badania pokazały, że zastosowanie w leczeniu leków bezinterferonowych daje niemal 100% szansę na wyleczenie. Polskie badanie Amber, potwierdzające skuteczność nowatorskiej terapii, zostało przeprowadzone na 159 osobach zaliczonych do grupy najcięższych przypadków WZW typu C w Polsce. Zobacz film: "#dziejesienazywo: Dlaczego warto robić screening?" Aż 44% spośród nich w ogóle nie zareagowało na wcześniej prowadzone leczenie. Tymczasem już po dobie od rozpoczęcia nowego leczenia dało się zauważyć poprawę ich stanu zdrowia. U 60% osób z badanej grupy po 4 tygodniach leczenia bezinterferonowego nie wykryto już obecności wirusa HCV we krwi. Po zakończeniu 12-tygodniowej terapii wszyscy pacjenci, którzy poddali się innowacyjnej metodzie leczenia, mogli cieszyć się niewykrywalnością chorobotwórczego wirusa. Według profesora Roberta Flisiaka, prezesa Polskiego Towarzystwa Hepatologicznego, WZW typu C będzie pierwszą przewlekłą chorobą, którą będzie można wyleczyć u niemal wszystkich chorych. Co więcej, możliwe będzie nie tylko wyleczenie już zakażonych wirusem HCV, ale też pozbycie się potencjalnych źródeł zakażenia. Co ważne, leczenie bezinterferonowe nie wywołuje żadnych skutków ubocznych i można je stosować u pacjentów po przeszczepach. 2. Chorzy na WZW C w Polsce Chorzy na WZW C mogą liczyć na pomoc Narodowego Funduszu Zdrowia tylko podczas terapii interferonem. Nowoczesne metody leczenia zapalenia wątroby są w Polsce jak dotąd nierefundowane Niestety, każdy kij ma dwa końce. Nie wszyscy chorzy będą mogli doczekać się nowych leków, ponieważ Narodowy Fundusz Zdrowia nie podjął się refundacji terapii bezinterferonowej. Inaczej jest w innych krajach Unii Europejskiej – takie terapie finansowane są w Wielkiej Brytanii, a nawet w Czechach i na Węgrzech. Polscy pacjenci wciąż leczeni są nierekomendowanymi w wielu krajach terapiami, ponieważ tylko te finansowane są przez NFZ. Tylko niektórzy pacjenci mogą skorzystać z nowatorskich terapii, po wcześniejszej kwalifikacji do programów terapeutycznych finansowanych przez NFZ. Z nowego leczenia mogą też skorzystać osoby, które zgodzą się na wzięcie udziału w badaniach klinicznych. Według ekspertów, chociaż nowe metody są dużo droższe od tych stosowanych dotychczas, to ich koszt nie może się równać z działaniem w postaci minimalizowania liczby osób zakażonych wirusem HCV. Pozostaje mieć tylko nadzieję, że w przyszłości i w naszym kraju chorzy na WZW typu C będą mieli szansę skorzystać z metody, która pozwoli im żyć. Źródło: Potrzebujesz konsultacji z lekarzem, e-zwolnienia lub e-recepty? Wejdź na abcZdrowie Znajdź Lekarza i umów wizytę stacjonarną u specjalistów z całej Polski lub teleporadę od ręki. polecamy
HCV znajduje się nie tylko w komórkach wątroby. Jest obecny także w krwi i innych płynach ustrojowych, takich jak nasienie, wydzielina szyjki macicy czy płyny z jam ciała. Przez to, że wirus latami nie wywołuje żadnych dolegliwości, statystyki są dramatyczne. Według wyliczeń NIZP-PZH, zakażonych wirusem może być nawet 200
Ciągłe stosowanie leków może doprowadzić do wytworzenia się oporności na dany lek. W przypadku leczenia wirusowego zapalenia wątroby różnych typów także może dojść do pojawienia się oporności na leki, co zmniejsza skuteczność leczenia. Co jest istotnie w przypadku leczenia wirusowego zapalenia wątroby? Na to pytanie odpowiada prof. dr hab. Janusz Cianciara, hepatolog. Poważnym problemem w leczeniu wirusowego zapalenia wątroby jest pojawianie się po dłuższym stosowaniu oporności na lek. Oznacza to, że na przykład po roku czy dwóch leczenia danym lekiem, przestaje on być skuteczny. Lek przestaje działać, bo organizm "przyzwyczaił się" do leku i wytworzył na niego odporność. Obecnie złotym standardem leczenia zapalenia wątroby typu C jest równoczesne podawanie interferonu pegylowanego razem z doustnym lekiem przeciwwirusowym, rybawiryną. Sukces leczenia w tym przypadku to trwały zanik wirusa z krwi. Nie możemy powiedzieć o wyeliminowaniu wirusa z całego organizmu, ale można osiągnąć usunięcie go z krwi i w znacznej części z wątroby. Dzięki temu choroba nie będzie postępowała.
Jest on najbardziej rozpowszechniony na świecie (w Polsce stwierdza się go u ok. 80 proc. chorych na WZW C) i stwarza trudności terapeutyczne - zwłaszcza genotyp 1a. Standardowa terapia polega na stosowaniu przez co najmniej 48 tygodni (tj. około roku) pegylowanego interferonu alfa (PegIFN alfa) w iniekcjach razem z doustnym lekiem
Decyzja ministra zdrowia o finansowaniu od 1 lipca nowej skutecznej terapii na wirusowe zapalenie wątroby typu C jest prawdziwym przełomem w leczeniu tej choroby w Polsce – oceniają eksperci. – Będziemy mogli stosować terapię, która jest skuteczna praktycznie w 100 proc. – podkreśla prof. Robert Flisiak, prezes Polskiego Towarzystwa Hepatologicznego. Jak podkreślili specjaliści na wtorkowej konferencji prasowej w Warszawie, dzięki nowej terapii można będzie w znacznym stopniu powstrzymać w Polsce epidemię nowych zakażeń wirusem HCV, który wywołuje WZW C. Aby tak się stało, konieczne jest także przestrzeganie w placówkach medycznych procedur, które zapobiegają zakażeniom i wprowadzenie programu wykrywania infekcji HCV, przynajmniej w grupach ryzyka. Zdaniem prof. Mirosława Wysockiego, konsultanta krajowego w dziedzinie zdrowia publicznego, jest to o tyle istotne, że epidemia zakażeń wirusem HCV stanowi obecnie najpoważniejszy problem zdrowotny w zakresie chorób zakaźnych w Polsce. Dotychczas nie udało się bowiem opracować szczepionki przeciw temu wirusowi. – Na naszych oczach dokonuje się jakościowa i ilościowa zmiana możliwości terapeutycznych WZW C. W Polsce jeszcze do dziś większość chorych leczyliśmy terapią, której skuteczność wynosiła 40 proc. (chodzi o terapię interferonem i rybawiryną – PAP). Teraz z dnia na dzień będziemy mogli stosować terapię, która jest skuteczna praktycznie w 100 proc. – powiedział prof. Robert Flisiak, prezes Polskiego Towarzystwa Hepatologicznego. Dodatkowo czas leczenia skraca się z 48 tygodni do 12 tygodni, a jest nadzieja, że niedługo pewne grupy pacjentów można będzie leczyć przez 8 tygodni – zaznaczył. – Co ważne, działania uboczne, które powodowały konieczność przerywania leczenia u sporej grupy pacjentów, w tej chwili przestają być problemem – powiedział prof. Flisiak. Nowa bezinterferonowa terapia, określana w skrócie jako 3D, jest bowiem tak dobrze tolerowana, że nie ma potrzeby jej przerywać. Obecna na spotkaniu pacjentka przyznała, że przeszła terapię z użyciem interferonu, która okazała się nieskuteczna. – Po każdym zastrzyku czułam się, jakbym schodziła na dno piekła – opowiadała. Za każdym razem pojawiała się wysoka gorączka, bóle stawów, depresja. Gdy zaczęła leczenie przy pomocy terapii 3D myślała nawet, że otrzymuje placebo, bo oprócz niewielkich bólów głowy przez pierwsze dwa tygodnie nie miała żadnych działań niepożądanych. Obecnie w jej organizmie wirus HCV nie jest wykrywany, a stan wątroby znacznie się poprawił. Prof. Flisiak podkreślił, że zaletą nowego programu jest też to, że terapię 3D będą mogli otrzymać wszyscy dorośli chorzy na WZW C, niezależnie od stopnia zaawansowania schorzenia (u dzieci terapia nie została przebadana – PAP). Będą to zarówno pacjenci z zaawansowanym włóknieniem wątroby i marskością, jak i ci, u których proces włóknienia jest bardzo mało zaawansowany. – Dotychczas było to nie do pomyślenia. Nowsze leki otrzymywali pacjenci, którzy mieli zaawansowane WZW C. Jednocześnie u nich właśnie skuteczność nowych terapii była najmniejsza, dlatego grupa pacjentów po nieskutecznym leczeniu rosła – tłumaczył specjalista. W rozmowie z PAP podkreślił, że terapia 3D jest wyjątkowo skuteczna w przypadku wirusa HCV o genotypie 1b, który dominuje w Polsce. Według prof. Flisiaka potwierdzają to wyniki badania o akronimie AMBER, w którym udział wzięło ok. 100 pacjentów polskich. Na koniec terapii u żadnego z nich (poza jednym, który zrezygnował z terapii) nie wykryto wirusa. W grudniu dostępne będą wyniki ostatecznie potwierdzające ich wyleczenie. – Dając chorym na WZW C możliwość wyleczenia uzdrawiamy psychikę pacjentów i całe rodziny – oceniła Barbara Pepke, prezes Fundacji „Gwiazda Nadziei”. Podkreśliła, że wiele osób zakażonych wirusem HCV, których nie udało się wyleczyć standardową terapią, unika wchodzenia w związki, zakładania rodzin, całymi latami nikomu nie przyznaje się do choroby z obawy przed stygmatyzacją, odrzuceniem. To bardzo negatywnie wpływa na psychikę. Pepke zaznaczyła, że wielu pacjentów ma myśli samobójcze, czemu sprzyja też terapia z użyciem interferonu. – Gdy dowiedziałam się, że mam WZW C, przez 1,5 miesiąca zastanawiałam się, czy powiedzieć moim bliskim. Miałam wtedy małego wnuka. Bałam się, że synowa powie, że od tej pory mogę go oglądać tylko z daleka, bo to bardzo częsta reakcja – wspominała obecna na konferencji pacjentka. Dodała, że niektórzy znajomi bali się podać jej rękę i przestali utrzymywać z nią kontakty. Specjaliści obecni na spotkaniu zaznaczyli, że teraz bardzo ważne jest szybkie przeprowadzenie procedur niezbędnych, by nowy program leczenia chorych na WZW C zaczął być realizowany w praktyce. Zanim do tego dojdzie, konieczne jest wynegocjowanie przez wojewódzkie oddziały Narodowego Funduszu Zdrowia kontraktów ze szpitalami, które pozwolą leczyć odpowiednią liczbę pacjentów.
79 poziom zaufania. Witam, sam wynik antyHBS wskazuje na obecność przeciwciał przeciwwirusowych powstałych bądź w wyniku szczepienia bądź kontaktu z wirusem. Podała Pani zbyt mało danych klinicznych, by dokonać pełnej interpretacji, np. czy istniała ekspozycja na wirusa. Pełnej interpretacji powinien dokonać lekarz chorób
Amerykański Urząd ds Rejestracji Leków FDA zarejestrował pod koniec ubiegłego roku kolejne nowoczesne leki do leczenia WZW C. Tymczasem skuteczne leki w tym schorzeniu są już w Polsce dostępne i wciąż czekają na decyzje refundacyjne. Czy taki los spotka także nowe pojawiające się terapie? W czasie konferencji „Innowacje w leczeniu HCV – ocena dostępności w Polsce" — wybitni polscy zakaźnicy nie pozostawili na resorcie zdrowia suchej nitki. Wyrazili swoje obawy i wątpliwości co do działań konsultanta krajowego i decyzji związanych z leczeniem WZW C. - W przypadku wirusowego zapalenia wątroby typu C mamy do czynienia z chorobą przewlekłą i bezobjawową, która prowadzi do niewydolności wątroby i odpowiada za większość nowotworów tego organu. Trudno więc zrozumieć jakim cudem w ostatnich tygodniach w dziwny sposób zniknęły w z katalogu badań jakie w ramach pakietu onkologicznego mogą przepisywać lekarze rodzinni, niezwykle powiązane z zagrożeniem onkologicznym badania na obecność antyciał HCV. To skandal — oburza się prof. Robert Flisiak, prezes Polskiego Towarzystwa Hepatologicznego i kierownik Kliniki Chorób Zakaźnych i Hepatologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, Z listy badań jakie w ramach pakietu onkologicznego mogą przepisywać lekarze POZ zniknęły badania na obecność wirusa odpowiedzialnego za powstawanie WZW C – podstawowej przyczyny powstawania nowotworów wątroby. Dzisiaj koszt jednego badania to wydatek około 30 złotych. Przy zwiększeniu ilości osób badanych koszt ten może obniżyć się nawet trzykrotnie, co oznacza, że za 10 milionów złotych można rocznie badać około 1 miliona osób. Zwiększając w ten sposób liczbę zdiagnozowanych zakażonych HCV, mając na względzie skuteczną walkę z WZW C należałoby zwiększyć również liczbę terapii. Szacuje się, że koszty leczenia wzrosłyby wtedy prawdopodobnie dwukrotnie, ale następnie w szybkim tempie zmalałyby ze względu na obniżającą się liczbę nowych przypadków. Warto pamiętać, że już w tej chwili wszystkie koszty związane z leczeniem WZW C w Polsce są ogromne i wynoszą ok 800 milionów złotych rocznie. Wliczamy w to koszt leczenia w ramach obowiązującego programu lekowego, hospitalizacje, transplantacje wątroby oraz tzw. koszty pośrednie w skład których wchodzą: koszty zwolnień lekarskich, rent, koszty utraconej produktywności — tłumaczy dr Krzysztof Łanda prezes Fundacji Watch Health Care. Do końca lat osiemdziesiątych lekarze nie mieli pojęcia o występowaniu wirusa HCV. Odkryto go bowiem dopiero w 1989 roku i w ciągu czterech lat wprowadzono testy. Prof. Anna Boroń-Kaczmarska ze Szpitala Specjalistycznego Nr 1 w Bytomiu tłumaczy, że za większość zakażeń odpowiadają drobne zabiegi medyczne. Często do zakażeń dochodzi w czasie np. badań endoskopowych. Swoje żniwo WZW C zbiera także w salonach medycyny estetycznej, gabinetach stomatologicznych, salonach tatuażu. Wciąż jeszcze ze zmianą jednorazowych rękawiczek na bakier jest personel medyczny. Większość dziś zakażonych to ofiary systemu opieki zdrowotnej, bo do zakażenia doszło podczas zabiegów medycznych. Tylko w około 15 proc. przypadków nie udało się ustalić, jak do zakażenia doszło. Zakażenie wirusem typu C ma bowiem przebieg odmienny od innych zakażeń. Nie rozpoznajemy praktycznie fazy ostrej, a co za tym idzie nie potrafimy precyzyjnie określić momentu zakażenia. Rozwój fazy przewlekłej WZW C określa się na kilkadziesiąt lat. Objawy pojawiają się najczęściej po 20-30 latach od zakażenia. W Polsce mamy sporo chorych w starszym wieku co oznacza, że zakazili się wiele lat temu w czasie kontaktów ze służbą zdrowia. — Stąd wynika nasza moralna odpowiedzialność za konieczność ich skutecznego leczenia — mówi prof. Waldemar Halota z Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. - Niestety po stronie Ministerstwa nie mamy do rozmów żadnego partnera. Resort zdaje się nie przyznawać do ponoszenia tej współodpowiedzialności — dodaje prof. R. Flisiak. Wzrost zakażeń w krajach europejskich przebiega całkiem inaczej niż w Polsce. Dobrym przykładem jest Francja gdzie na krzywej wzrostu mamy dwa garby – „starych" chorych, później przerwę i nowy wzrost związany z olbrzymią falą zasiedlających Francję imigrantów z krajów rozwijających się, które stanowią dla Europy rezerwuar epidemii. W Polsce krzywa zachorowań rośnie niestety harmonijnie. Według ostrożnych szacunków w Polsce czynnych zakażonych HCV jest ponad 200 tys. osób. Większość nie wie o swojej chorobie. Leczeniu od początku epidemii poddanych zostało zaledwie ok. 30 tysięcy z nich. Obecnie rocznie wykonywanych jest pomiędzy 3, a 3,5 tys. terapii. Prof. Flisiak nie pozostawia na kierownictwie Ministerstwa Zdrowia i politykach suchej nitki także i z innego powodu. — Mamy najniższy wskaźnik procentowy PKB przeznaczanego na służbę zdrowia w Europie. Osiągnęliśmy dno. Możemy porównywać się co najwyżej do Rumunii i Bułgarii - mówi polski specjalsta. - Poziom finansowania w krajach zachodnich jest dla nas nieosiągalny od zawsze, ale i nasi sąsiedzi tacy jak Czechy, Słowacja, Węgry, Łotwa, czy Estonia również już od jakiegoś czasu mogą być dla nas wzorcem. Lekarz który decyduje się kierować resortem zdrowia przy tak dramatycznie niskich nakładach na służbę zdrowia jak dziś — sprzeniewierza się Przysiędze Hipokratesa — uważ profesor Flisiak, Prezes Polskiego Towarzystwa Hepatologicznego, — Nakłady na służbę zdrowia powinny wzrosnąć natychmiast o co najmniej 50 proc. Profesor R. Flisiak podał też dane dotyczące kwot wydawanych na leczenie WZW C w poszczególnych krajach europejskich. W Polsce na terapie pWZW C wydajemy zaledwie 1,4 euro na osobę, Niemcy czy Francja mający trzykrotnie większe PKB wydają dziesięciokrotnie więcej. Mniej od nas wydaje tylko Bułgaria, a więcej nawet Rumunia która z PKB mniejszym od Polski o połowę wydaje 2,1 euro. Nic dziwnego, że sytuacja jest tak tragiczna — grzmi ekspert — skoro mamy według OECD najniższe wydatki w UE na służbę zdrowia oraz najniższą liczbę lekarzy, która co gorsza sukcesywnie spada, a nie rośnie. Dramatyczna sytuacja pacjentów z WZW C jest pochodną skandalicznie niskich wydatków na służbę zdrowia w Polsce i obniżającej się stale liczby lekarzy. Dotychczasowe terapie pozwalały osiągać skuteczność leczenia na poziomie ok. 50 proc.. Nowe terapie są skuteczne niemal w 100 proc. Już po kilkunastu tygodniach całkowicie eliminują wirusa z organizmu, nie mają przy tym praktycznie działań niepożądanych. W tej chwili mamy w Polsce zarejestrowanych pięć leków nowej generacji. Niestety obowiązujący program lekowy nie uwzględnia najskuteczniejszych z nich, a stosowanie dwóch starszych, mniej skutecznych i obarczonych większą liczbą działań niepożądanych, ogranicza do wąskiej grupy pacjentów, którzy nie odpowiedzieli na standardową terapię i mają mocno zwłókniałą wątrobę. Tymczasem według Polskiej Grupy Ekspertów HCV leczeniem powinni być objęci wszyscy zakażeni wirusem, niezależnie od stopnia zwłóknienia wątroby i obecności schorzeń współistniejących. Zarejestrowana przez FDA terapia byłaby idealna dla polskich pacjentów z HCV, ponieważ jest ona szczególnie skuteczna w przypadku genotypu wirusa 1B, którym jest zakażonych 80 proc. osób. z WZW C w Polsce. Wiele krajów świata zaczęło już korzystać z nowych terapii. Nawet w Egipcie targanym rewolucyjnymi zmianami, pomimo kryzysu, chorzy leczeni są już wszystkimi dostępnymi na świecie terapiami. Podobnie w USA, gdzie transplantolodzy wieszczą niedaleki koniec ery przeszczepów wątroby. W Europie większość krajów też już wprowadziło leczenie nowoczesnymi lekami. W chwili obecnej tylko Polska, Rumunia i Bułgaria leczy pWZW C starymi metodami. Dlatego specjaliści apelują o Narodowy Program Badań i Leczenia osób z WZW C. Chodzi o kompleksowe przebadanie wszystkich osób z podwyższonych grup ryzyka. Jeśli zrobimy to w sposób planowy, przy zastosowaniu nowoczesnych terapii, możemy do 2030 roku zmniejszyć liczbę zakażonych z 200 do 20 tysięcy. W Polsce dostępne są już leki zarejestrowane w UE w roku 2014, ich skuteczność, bezpieczeństwo i łatwość stosowania przewyższają znacznie stosowane w naszym kraju standardy. Wciąż jednak Ministerstwo Zdrowia nie decyduje się na ich wprowadzenie do leczenia. Może czeka na wprowadzenie do gry kolejnego gracza, licząc na łatwiejsze negocjacje kosztu terapii? Mamy więc do czynienia prawdopodobnie z grą na czas. Tego czasu nie mają jednak pacjenci z WZW C. Piotr Górski
WZW C nazywamy wirusowym zapaleniem wątroby typu C. Choroba ta wywołana jest przez otoczkowego wirusa ssRNA z rodziny Flaviviridae rodzaju Hepacivirus. Jego głównymi cechami zewnętrznymi są: średnica wynosząca od 30 do 60 nanometrów, lipidowa otoczka, brak widoczności pod mikroskopem, niskie stężenie w organizmie i nadmierne pobudzenia siateczki endoplazmatycznej w zakażonej komórce. Pierwsze badania nad biologią molekularną HCV ( z ang. hepatitis C virus) zostały przeprowadzone w 1989 roku. Wtedy też, odkryto jego istnienie oraz zanalizowano wszystkie jego podtypy występowania. Stwierdzono, że funkcjonuje on w 6 różnych genotypach, z których każdy dzieli się na podtypy. Podział ten wynika z różnicy prowadzonego leczenia w stosunku do danego podtypu. Najciężej hospitalizuje się podtyp b genotypu 1, który dodatkowo występuję najczęściej i najsłabiej reaguje na terapię. W większości przypadków, wirus HCV gromadzi i namnaża się w wątrobie, lecz może przetrwać także w innych miejscach organizmu tj. trzustka, tarczyca, śledziona czy układ nerwowy. Wirus tego typu rozwija się od dwóch tygodni do sześciu miesięcy. Główną konsekwencją WZW C jest pozapalna marskość wątroby i rak przenoszenia WZW C Zasadniczo WZW C jest chorobą zakaźną, co oznacza, że można się jej zarazić w sposób pośredni i bezpośredni. Do najczęstszych dróg przenoszenia HCV należą: Droga parenteralna, czyli przezskórna. Osoba może zarazić się wirusem poprzez przetoczenie krwi i inne kontakty z krwią. Np. zakażenie podczas wizyty u fryzjera, stomatologa, tatuażysty, osoby wykonującej zabiegi akupunktury, w szpitalu. W takich okolicznościach może dojść do zakłucia igłą źle wyjałowioną. Ponadto, szczególnie narażone są osoby stosujące środki narkotyczne metodą dożylną. Kontakty seksualne. Ten sposób zakażenia należy do prawdopodobnych, ale najrzadziej spotykanych. Droga horyzontalna i wertykalna – opiera się na zakażeniu okołoporodowym kobiety. Kliknij "Polub tę stronę", a będziesz na bieżąco z najnowszymi artykułami. Według Światowej Organizacji Zdrowia na dane z 2010 roku, na świecie żyje około 170 milionów chorych na WZW C a główną drogą zakażenia okazywał się niesterylny sprzęt medyczny lub kosmetyczny. Najrzadziej spotykaną metodą było zarażenie poprzez transfuzję krwi, z racji rozwoju medycyny i technik. Kto jest w grupie podwyższonego ryzyka? Agencje badawcze działające pod skrzydłami Organizacji Narodów Zjednoczonych, regularnie, co roku przeprowadzają badania na temat liczby osób, które prawdopodobnie są nosicielami wirusa WZW C, ale wcale o tym nie wiedzą. Weryfikacja jest dość trudna, ale uwzględniając potencjalnie zagrożone osoby cel łatwo się realizuje. Przede wszystkim organizowane są tematyczne happeningi, podczas których uświadamia się ludzi o istniejącym wirusie i zaprasza na darmowe badania. Badania laboratoryjne przeprowadza się u osób z tzw. grupy podwyższonego ryzyka, do której zalicza się: Osoby po wielokrotnych transfuzjach krwi i preparatów krwiopochodnych, Chorych na hemofilię, Pacjentów dializowanych, Pacjentów po przeszczepach, Pracowników szpitali i innych oddziałów służby zdrowia, Narkomanów, osoby uzależnione od środków odurzających, Osoby homoseksualne lub hetero posiadające więcej niż jednego partnera seksualnego, W jaki sposób wykryć u siebie WZW typu C? Jeżeli istnieją pewne przesłanki świadczące o prawdopodobnym zarażeniu wirusem ssRNA z rodziny Flaviviridae rodzaju Hepacivirus należy jak najszybciej zgłosić się do swojego lekarza rodzinnego i poinformować go swoich przypuszczeniach. Podstawowa diagnostyka opiera się na wywiadzie, badaniu krwi i analizie wyników. Lekarz podczas rozmowy z pacjentem pyta o przeprowadzone zabiegi np. przetoczenia krwi, zabiegi operacyjne, kontakty ze służbą zdrowia, stosowanie narkotyków czy zabiegi stomatologiczne. Następnie w razie wystąpienia ryzyka, zleca się badanie krwi na wykrycie obecności przeciwciał anty-HCV i poprzez potwierdzenie zakażenia za pomocą obecności materiału genetycznego wirusa. Wyniki badań interpretowane są przez specjalistę od chorób zakaźnych. Jak przedstawia się podstawowy przebieg choroby? Wirusowe zapalenie wątroby typu C jest bardzo trudne do wykrycia, ponieważ najłagodniejsza postać przebiega zupełnie bezobjawowo. Pacjent może funkcjonować z wirusem przez 20, a nawet 30 lat nie odczuwając żadnych dolegliwości. Jest to dość problematyczne, ponieważ ww. przypadkach wirus daje o sobie znać w postaci marskości wątroby, która w zaawansowanym stadium jest trudna do wyleczenia i prowadzi do śmierci pacjenta. Marskość wątroby jest rezultatem rozwoju procesu zapalnego narządu. We wczesnym rozpoznaniu jest możliwe jej zastopowanie, a także wykonanie przeszczepu. Jednak, według statystyk u 85 % osób zarażonych prędzej czy później pojawia się zapalenie wątroby i ma ono postać przewlekłą. Do najbardziej spotykanych typów pacjentów zaliczają się mężczyźni i osoby starsze. Na początku nie obserwują oni u siebie znaczących dolegliwości, prócz zmęczenia. Zazwyczaj do wykrycia problemu dochodzi przypadkowo, przy kontrolnych badaniach, tzw. prób wątrobowych. Kiedy wirus HCV zostanie zdiagnozowany, lekarz natychmiastowo zleca dogłębniejsze badania typu biopsja wątroby, test ELISA (test immunoenzymatyczny) a następnie przechodzi do leczenia. Czy z zapalenia typu C da się wyleczyć? Podstawowymi lekami stosowanymi podczas leczenia WZW typu C są: interferon (IFN; białko człowieka o różnym działaniu w tym przeciwwirusowym), który zazwyczaj zaleca się podczas ostrych zakażeń wirusem wątroby oraz rybawiryna (RB; syntetyczny lek przeciwwirusowy) stosowana podczas przewlekłych i ostrych zakażeń. Zdiagnozowane ostre WZW C, w Polsce podlega administracyjnemu obowiązkowi leczenia szpitalnego, mimo że jest rzadko wykrywane. Terapia trwa od dwóch do dwunastu tygodni i jest zasadniczo leczeniem objawowym. Skuteczność jej nie przekracza 40 %. Leczenie uważa się za udane, jeśli po 6 miesiącach od zakończenia terapii w krwi pacjenta nie wykryje się tzw. RNA wirusa. Niestety, nie każdy pacjent w odpowiedni sposób reaguje na leczenie. U kilku do kilkunastu procent pacjentów jest ono przerywane, ponieważ pojawiają się powikłania i działania niepożądane. Zazwyczaj dochodzi do dolegliwości grypopochodnych, uczucia zmęczenia, bólu głowy i mięśni oraz do zaburzeń nastroju. Również podczas terapii, u części pacjentów lekarze zmuszenie są do zmiany dawek leku właśnie ze względu na pojawiające się objawów. Podsumowując, nie każdy przypadek pacjenta zakażonego WZW typu C da się uratować przed śmiercią. Około 40% przeżywa i są zdrowi. Drugie tyle ma zaawansowane stadium choroby pojawiające się wraz z marskością wątroby i potrzebą jej przeszczepienia. U 10 % pacjentów dochodzi do choroby nowotworowej, z której wychodzi 3 % . Dlatego też, należy uświadamiać społeczeństwo przed wirusem HCV, przestrzegać zasad higieny w swoich zakładach i szpitalach. Jest to istotne, ponieważ dotychczas nie wynaleziono skutecznej szczepionki przeciwko WZW C. Jaka jest możliwa profilaktyka? Niestety, mimo licznie otwartych badań nad WZW C, do tej pory nie stworzono szczepionki chroniącej przed chorobą. Dlatego też bardzo ważne jest uświadamianie społeczeństwa przed ryzykiem i metodach zarażenia. Warto zapobiegać przed rozmnażaniem się wirusa, ponieważ jego posiadanie jest bardzo niebezpieczne dla organizmu człowieka i prowadzi do śmierci. Przeciwdziałanie przed wirusem HCV opiera się na kilku, ogólnych, ale ważnych zasadach higieny. Przede wszystkim należy przestrzegać zasad aseptyki w szpitalu i ambulatorium. Kolejno, istotna jest ostrożność w postępowaniu z krwią i jej produktami. Dodatkowo, należy pamiętać o ochronie skóry poprzez używanie jednorazowych rękawiczek. Osobom posiadającym wielu partnerów zaleca się stosowanie środków antykoncepcyjnych w postaci prezerwatywy. Jak widać, większość zasad dotyczy osób przeprowadzających różnego typu zabiegi kosmetyczne lub lecznicze. Placówki zdrowia mają obowiązek przestrzegania szczegółowych przepisów dotyczących zapobiegania zakażeniom, w tym WZW typu C. Generalnie, przetaczanie krwi i preparatów krwiopochodnych powinno być ograniczone do minimum i tylko w absolutnie koniecznych przypadkach. Co więcej, szpital ma obowiązek przeprowadzać badania na obecność wirusa osobom w nim przebywającym i będących w grupie ryzyka.
Zapobieganie zakażeniom WZW w gabinecie stomatologicznym. Autorzy: Renata Cieślik-Tarkota , lek. med. Urszula Mendera-Bożek Data publikacji: 06.04.2017 r. Numer wydania: TPS 4/2017. W irusowe zapalenia wątroby są ogromnym problemem dla sektora opieki zdrowotnej.
WZW LECZENIE: najświeższe informacje, zdjęcia, video o WZW LECZENIE; Jak tłuszcz szkodzi wątrobie Objętych tym programem chorych na WZW jest w Polsce ok. 13
KVDenON.
